W ostatnich latach coraz większy nacisk kładzie się na efektywne wykorzystanie energii elektrycznej. Wzrost kosztów prądu sprawia, że przedsiębiorstwa szukają sposobów na ograniczenie zużycia i uniknięcie niepotrzebnych opłat. Jednym z kluczowych elementów wpływających na rachunki jest moc bierna – niewidoczna, ale istotna część bilansu energetycznego. Jej właściwa kompensacja pozwala znacząco obniżyć koszty energii i poprawić jakość zasilania.
Czym jest moc bierna?
W układach prądu przemiennego wyróżniamy trzy rodzaje mocy:
- moc czynną (P) – odpowiada za wykonywanie rzeczywistej pracy, np. napędzanie maszyn,
- moc bierną (Q) – nie wykonuje pracy użytkowej, ale jest potrzebna do wytworzenia pól magnetycznych i elektrycznych w urządzeniach,
- moc pozorną (S) – łączna wartość obu powyższych.
Moc bierna nie jest więc „stratą” energii, lecz niezbędnym elementem pracy wielu urządzeń – szczególnie tych wyposażonych w cewki, silniki czy transformatory. Problem pojawia się dopiero wtedy, gdy jej ilość przekracza dopuszczalne normy.
Dlaczego kompensuje się moc bierną?
Nadmierna ilość mocy biernej w instalacji powoduje:
- spadek efektywności energetycznej,
- przeciążenie sieci elektrycznej,
- większe straty przesyłowe,
- ryzyko awarii lub uszkodzenia urządzeń,
- dodatkowe opłaty od dostawcy energii.
Operatorzy sieci obciążają odbiorców kosztami wytwarzania i przesyłu mocy biernej, naliczając tzw. kary za przekroczenie dopuszczalnych wartości.
W przypadku mocy biernej indukcyjnej opłaty pojawiają się po przekroczeniu określonego poziomu, natomiast za moc bierną pojemnościową naliczane są zawsze.
Na czym polega kompensacja mocy biernej?
Kompensacja mocy biernej polega na zrównoważeniu energii biernej w instalacji elektrycznej poprzez zastosowanie odpowiednich elementów:
- w przypadku mocy biernej indukcyjnej – stosuje się baterie kondensatorów, które wytwarzają moc pojemnościową,
- w przypadku mocy biernej pojemnościowej – wykorzystuje się dławiki kompensacyjne, które generują moc indukcyjną.
Dzięki temu pobór mocy biernej z sieci zostaje zredukowany, a cała instalacja pracuje stabilniej i wydajniej.
Zdjęcie 1 Bateria kondensatorów
Zdjęcie 2 Bateria kondensatorów i dławików
Jak wygląda proces wdrożenia kompensacji?
Aby dobrać odpowiedni układ kompensacyjny, konieczne jest:
- Ustalenie źródeł i wartości mocy biernej – poprzez pomiary i analizę pracy instalacji,
- Dobór metody kompensacji – zależnie od rodzaju obciążenia i możliwości technicznych,
- Obliczenie wymaganej mocy kompensatorów,
- Zaprojektowanie i wdrożenie układu, który zapewni odpowiedni współczynnik mocy.
Ile kosztuje moc bierna?
Wysokość opłat za moc bierną zależy m.in. od:
- zapisów w umowie z dostawcą energii,
- rodzaju taryfy,
- ilości pobranej lub oddanej mocy biernej,
- poziomu napięcia przyłączeniowego (tzw. współczynnik k):
- 0,5 – dla sieci wysokiego napięcia,
- 1 – dla sieci średniego napięcia,
- 3 – dla sieci niskiego napięcia.
System rozliczeń opiera się na Rozporządzeniu Ministra Klimatu i Środowiska dotyczącym zasad kształtowania taryf w obrocie energią elektryczną.
Sposób naliczania opłat:
Dla kogo jest kompensacja mocy biernej?
Kompensacja mocy biernej jest szczególnie ważna dla:
- przedsiębiorstw produkcyjnych,
- centrów handlowych,
- biurowców i dużych obiektów usługowych,
- instalacji z rozbudowanym systemem klimatyzacji, wentylacji lub automatyki.
W tych obiektach udział urządzeń indukcyjnych i pojemnościowych jest duży, co przekłada się na znaczące koszty energii biernej.
Korzyści z kompensacji mocy biernej
- Niższe rachunki za energię elektryczną
- Poprawa jakości i stabilności zasilania
- Zwiększenie efektywności energetycznej
- Zmniejszenie obciążenia sieci i urządzeń
Doświadczenie TERMOCENT
Firma TERMOCENT od lat wspiera swoich klientów w poprawie efektywności energetycznej obiektów.
Mamy duże doświadczenie w kontrolach instalacji elektrycznych – wykonaliśmy już ponad 1100 pomiarów w różnych typach budynków.
Zajmujemy się także badaniami szczelności powietrznej i analizą izolacji termicznej, które – podobnie jak kompensacja mocy biernej – pozwalają ograniczyć zużycie energii i poprawić bezpieczeństwo techniczne obiektów.
Skontaktuj się z nami!
Zespół TERMOCENT chętnie przygotuje dla Ciebie analizę i propozycję rozwiązania dopasowanego do Twoich potrzeb.
