Budowa albo kupno własnego domu czy mieszkania to bardzo często inwestycja, na którą możemy sobie pozwolić raz w życiu, dlatego do tematu musimy podchodzić ze szczególną starannością. Niektóre z popełnionych błędów przełożą się na niższy komfort użytkowania, inne będą nas sporo kosztować przez cały czas mieszkania w budynku.
Jednym z największych wyzwań zarówno dla generalnych wykonawców, jak i dla inwestorów prywatnych, jest zapewnienie nieruchomości jak najwyższej efektywności energetycznej – czyli zadbanie o to, abyśmy nie musieli drastycznie ograniczać zużycia prądu czy energii cieplnej w obawie o bardzo wysokie rachunki.
Tymczasem wystarczy drobne niedopatrzenie – użycie nieodpowiednich materiałów czy niestaranność na etapie budowy albo ocieplania – aby w budynku powstał mostek termiczny. Co to mostek termiczny? Jakie wyróżniamy rodzaje mostków termicznych? Jak zlikwidować mostki cieplne w budynkach? Oto wszystko, co powinieneś wiedzieć o mostkach cieplnych.
Zacznijmy od samego początku, czyli od definicji. Mostek termiczny – co to właściwie jest? W przypadku zjawiska znanego jako mostek cieplny, definicja jest dosyć prosta. To takie miejsce w budynku, przez które przenika najwięcej ciepła. Odpowiadając na pytanie, co to jest mostek termiczny, należy zatem zauważyć, że choć niepożądany, jest on jednak naturalny. W każdym budynku znajdują się bowiem miejsca, które z założenia przepuszczają więcej ciepła niż inne. Mogą to być np. fragmenty połaci dachowych albo okolice drzwi i okien. Te miejsca mogą mieć gorsze parametry termoizolacyjne niż obszary, z którymi sąsiadują. Choć zatem mostki termiczne w domu nie są niczym dziwnym, to jednak dla inwestora i dla użytkownika pozostają bardzo niepożądane.
Nie wystarczy jednak odpowiedzieć sobie na pytanie, co to są mostki termiczne – trzeba jeszcze zweryfikować, ile ciepła faktycznie ucieka przez dany element izolacyjny czy konstrukcyjny. Pewnych zjawisk nie powstrzymamy. Nie ma całkowicie szczelnych budynków – a gdyby były, to raczej nie chcielibyśmy w nich mieszkać, przypominałyby bowiem futurystyczne huby znane z filmów o astronautach badających obce planety.
Istnieją normy, które określają, ile ciepła maksymalnie może uciekać przez mostki cieplne. Jeśli zostają one przekroczone, wówczas gwałtownie spada efektywność energetyczna budynku, a my zaczynamy z przerażeniem oczekiwać każdego kolejnego rachunku za energię. Trudniej jest także sprzedać za dobrą cenę dom, w którym obecne są liczne mostki termiczne.
Ale wysokie rachunki to nie wszystko, z czym przyjdzie się mierzyć właścicielowi budynku, w którym występują mostki ciepła. Ponieważ w ich okolicach ściana wewnętrzna jest zimniejsza niż temperatura w domu, mostek cieplny może doprowadzić do osiągnięcia punktu rosy – czyli sytuacji, gdy dochodzi do skraplania się pary wodnej obecnej w pomieszczeniu. Ściana robi się wilgotna, a to z kolei idealne warunki do rozwoju grzybów. Pleśń na ścianie jest niebezpieczna dla domowników, jest bowiem przyczyną wielu bardzo poważnych chorób, pomijając już kwestie estetyczne.
W przypadku nieprzyjemnego dla mieszkańców zjawiska, jakim jest mostek termiczny, definicja często obejmuje również wskazanie miejsc, w których najczęściej dochodzi do nadprogramowych strat ciepła. Mostki termiczne w budynkach pojawiają się bowiem w bardzo określonych obszarach, związanych z konstrukcją domu oraz z jego termoizolacją. Do najczęstszych należą mostki termiczne przy oknach i drzwiach. Winna jest w tym przypadku zarówno nieodpowiednia izolacja, jak i sama natura stolarki drzwiowej i okiennej. Strat ciepła przez okna i drzwi nie unikniemy całkowicie, ale możemy im przeciwdziałać, wybierając stolarkę o lepszych parametrach oraz starannie uszczelniając miejsce montażu.
Bardzo często mostki termiczne powstają w najwyżej położonych częściach domu – ciepło ucieka z budynku przez dach. Zjawisko unoszenia się ku górze ciepłego powietrza jest normalne i ekipa odpowiedzialna za stawianie domu czy budowanie połaci dachowej, musi być tego świadoma.
Nieodpowiednia izolacja pomiędzy górną powierzchnią ścian zewnętrznych a połacią dachu powoduje, że nie możemy osiągnąć satysfakcjonującej temperatury w domu pomimo podkręcania grzejników, za to zużycie ciepła jest świetnie widoczne na rachunkach. Podejrzenie istnienia mostku termicznego na styku ściany i dachu powinno się pojawić zwłaszcza zimą, gdy zauważymy, że zgromadzony na dachu śnieg znacznie szybciej topnieć na liniach styku ścian z dachem. Miejscem narażonym na zbyt duże przepuszczanie ciepła jest także komin. W tym przypadku obserwacja śniegu nic nam nie da, ponieważ używany komin z założenia jest cieplejszy niż dach.
Z samej góry budynku przenieśmy się na sam dół. Nieodpowiednia izolacja fundamentów jest kolejną przyczyną powstawania mostków cieplnych. W tym przypadku problemem jest raczej zbyt duże przepuszczanie chłodu do wnętrza budynku. To właśnie problem z zachowaniem wysokiej efektywności energetycznej jest jedną z głównych przyczyn (drugą po kosztach budowy), dla której coraz więcej inwestorów rezygnuje z budowy piwnicy.